کاشی کاری

نصب کاشی

1. مرحله زیرسازی

• اطمینان از مقاوم بودن بستر کار

برای کاشی کاری قبل از اقدام به نصب کاشی لازم است نسبت به مقاوم بودن بستر کار اطمینان حاصل کنید، چرا که اگر بستر مورد نظر از مقاومت و استقامت بالایی برخوردار نباشد، در طولانی مدت باعث ایجاد صدا در زیر پا شده و هم چنین می تواند باعث ایجاد شکستگی در کاشی ها شود.

اگر این کار به درستی انجام نشود، کاشی بر اثر فشار آسیب می بیند. ایجاد بستر مناسب تا اندازه ای به نوع کاشی کاری و محلی که قصد استفاده از کاشی در آن قسمت را دارید نیز بستگی دارد.

استفاده از سیمان در زیرسازی

قبل از اقدام به نصب کاشی و به عنوان زیرسازی لازم است که از سیمان و یا متریال مشابه استفاده نمایید. توجه داشته باشید که برای انجام این کار از تخته سه لا استفاده نکنید. استفاده از لایه سیمانی از نفوذ آب جلوگیری کرده و به عبارتی خاصیت ضد آب دارد. هم چنین استفاده از سیمان باعث می شود احتمال ایجاد انحراف در فضای زیرسازی به حداقل برسد.

اطمینان از یکنواختی سطح

در این مرحله باید از یکنواخت بودن سطح سیمانی اطمینان حاصل نمایید. این کار باید در تمامی مراحل نصب کاشی انجام شود.

قرار دادن کاشی ها بر روی سطح مورد نظر

زمانی که به یک الگوی مناسب از محلی که قصد نصب کاشی ها بر اساس آن را دارید، دست پیدا کردید، می توانید برای اطمینان از صحیح بودن آن، کاشی ها را بر روی سطح مورد نظر قرار دهید. این کار به شما کمک می کند که نمایی کلی از کاشی ها پیدا کرده و اندازه مناسب کاشی را به دست آورید.

هم چنین انجام این کار به شما کمک کند که نقطه مناسب برای نصب کاشی را مشخص نمایید. در این صورت کاشی ها در گوشه نیز به خوبی قرار می گیرند. به یاد داشته باشید که در بعضی مواقع، کاشی هایی که در گوشه قرار می گیرند نیاز به برش دارند.

و به همین ترتیب بعد آن آماده سازی ملات و نصب کاشی در محل مورد نظر صورت می گیرد.

مساجد و مدارس صفویه به طور کلی با پوششی از کاشی ها در درون و بیرون بنا تزیین شده اند. در حالی که کاربرد کاشی های معرق تداوم می یافت، شاه عباس که برای دیدن بناهای مذهبی کامل نشده اش بی تاب بود، استفاده بیشتر از تکنیک سریع کاشی هفت رنگ را تقویت کرد.
در عصر صفویه، کاشی هفت رنگ در قصرهای اصفهان به نحوی گسترده مورد استفاده قرار گرفت و نصب کاشی های چهارگوش درون قابهای بزرگ، منظره هایی بدیع همراه با عناصر پیکره ای و شخصیتهای مختلف، به وجود آورد.
در قرن دوازدهم هجری، با روی کار آمدن زندیه عمارت سازی در اندازه های جاه طلبانه به ویژه در شیراز، پایتخت زندیان، از سر گرفته شد و به همین دلیل، جنبش جدیدی در صنعت کاشی سازی پدید آمد. در این عصر، تصاویر کاشی ها با نوعی رنگ جدید صورتی که در دوران حکمرانی قاجار نیز استفاده می شده، نقاشی می شوند.
صنعت کاشی سازی اسلامی در دوره هایی از پورسلین-ظرف چینی وارداتی از دوران تانگ و سونگ- تأثیر پذیرفته است. حاصل این تأثیرات، ساخت کاشی هایی با لعاب سفید و طرح های آبی است. اقتباس هنرمندان اسلامی از چینی های آبی-سفید قابل ملاحظه است. در اواسط قرن نهم هجری، نقشمایه های چینی کاملا در نقشمایه های دوران اسلامی جذب شده و حاصل آن، پدیدار شدن یک سبک اسلامی-چینی دو رگه دلپذیر و قابل قبول بود.
هنر کاشی کاری ترکیه تا حد زیادی تحت تأثیر سنتهای ایرانی قرار داشت. در قرن نهم هجری (تا سال 875 ه.ق) هنرمندان تبریزی با انگیزه اشتغال به فعالیت در ترکیه می پرداختند.

کاشی کاری

جز مهم کاشی، لعاب است. لعاب سطحی شیشه مانند است که دو عملکرد دارد: تزیینی و کاربردی. کاشی های لعاب دار نه تنها باعث غنای سطح معماری مزین به کاشی می شوند بلکه به عنوان عایق دیوارهای ساختمان در برابر رطوبت و آب، عمل می کنند.
تا دو قرن پس از ظهور اسلام در منطقه بین النهرین شاهدی بر رواج صنعت کاشی کاری نداریم .  تنها از زمان  اواسط قرن سوم هجری، هنر کاشیکاری احیا شده و رونقی مجدد یافته است. در حفاری های شهر سامرا، پایتخت عباسیان، بین سالهای 836 تا 883 میلادی بخشی از یک کاشی چهارگوش چندرنگ لعاب دار که طرحی از یک پرنده را در بر داشته به دست آمده است. از جمله کاشی هایی که توسط سفالگران شهر سامرا تولید و به کشور تونس صادر می شد، می توان به تعداد صد و پنجاه کاشی چهارگوش چند رنگ و لعاب دار اشاره کرد که هنوز در اطراف بالاترین قسمت محراب مسجد جامع قیروان قابل مشاهده اند. احتمالا بغداد، بصره و کوفه مراکز تولید محصولات سفالی در دوران عباسی بوده اند. صنعت سفالگری عراق در دهه پایانی قرن سوم هجری رو به افول گذاشت و تقلید از تولیدات وابسته به پایتخت در بخش های زیادی از امپراتوری اسلامی مانند راقه در سوریه شمالی و  همچنین نیشابور در شرق ایران ادامه یافت. در همین دوران، یک مرکز مهم ساخت کاشی های لعابی در زمان خلفای فاطمی در فسطاط مصر تأسیس گردید.
نخستین نشانه های کاشی کاری بر سطوح معماری، به حدود سال 450 ه.ق باز می گردد که نمونه ای از آن بر مناره مسجد جامع دمشق به چشم می خورد. سطح این مناره با تزئینات هندسی و استفاده از تکنیک آجرکاری پوشش یافته، ولی محدوده کتیبه ای آن، با استفاده از کاشی های فیروزه ای لعابدار تزئین شده است.
شبستان گنبد دار مسجد جامع قزوین( 509 ه.ق) شامل حاشیه ای تزئینی از کاشی های فیروزه ای رنگ کوچک می باشد و از نخستین موارد شناخته شده ای است که استفاده از کاشی در تزئینات داخلی بنا را در ایران اسلامی به نمایش می گذارد. در قرن ششم هجری، کاشیهایی با لعاب های فیروزه ای و لاجوردی با محبوبیتی روزافزون رو به رو گردیده و به صورت گسترده در کنار آجرهای بدون لعاب به کار گرفته شدند.
تا اوایل قرن هفتم هجری، ماده مورد استفاده برای ساخت کاشی ها گل بود اما در قرن ششم هجری، یک ماده دست ساز که به عنوان خمیر سنگ یا خمیر چینی مشهور است، معمول گردید و در مصر و سوریه و ایران مورد استفاده قرار گرفت.